Vormen van vasten - een inleiding
In de huidige samenleving is het doorlopend consumeren van voeding meer norm dan uitzondering. Naast de drie maaltijden per dag zijn er diverse snack- en eetmomenten. Als gevolg hiervan heb je bijna continu een hoge bloedsuikerspiegel en het daarbij behorende hoge insulineniveau in je bloed.
Sap-vasten, vasten met kruidenmengsels, poeders of andere diëten waarbij wel voedingsstoffen worden ingenomen kwalificeren niet als echt vasten omdat toch sprake is van het voorzien van het lichaam van voedings- en brandstoffen.
Het terugdringen van het aantal eetmomenten is op zich dus al een vorm van vasten. Hieronder wordt de verschillende vormen van vasten beschreven in volgorde van oplopende duur en effect.
Afhankelijk van persoonlijke voorkeuren en omstandigheden kunnen verschillende vormen van vasten de individuele voorkeur hebben. Vasten is niet een tijdelijke aanpak, maar meer een leefstijl. Vasten kun je doorlopend in de een of andere vorm toepassen om de vele voordelen te bereiken en vast te houden. Daarbij is het zelfs goed om verschillende stijlen afwisselend toe te passen om te voorkomen dat je in een sleur terechtkomt.
Maak je eigen keuze op basis van wat in jouw leefpatroon past en wat voor jou het beste werkt.
Pas vasten aan aan jouw leefstijl en niet andersom.
Vasten kun je doen in iedere vorm en gedurende iedere periode en kent geen vaste voorschriften. Naarmate je langer vast nemen de positieve effecten toe. Om houvast te bieden zijn er inmiddels in de praktijk een aantal standaard patronen ontstaan die structuur bieden voor mensen die vasten een onderdeel willen maken van hun leefstijl.
De meest bekende vormen worden hieronder verder beschreven. Dit betreft:
- De drie maaltijden per dag
- Het 16 uur vasten
- Eén maaltijd per dag (OMAD)
- Vasten gedurende 24 tot 72 uur
- 5 : 2 vasten
- Langdurig vasten
Starten van het vasten
De effecten die optreden tijdens het vasten worden vooral veroorzaakt door de afwezigheid van voeding en met name de afwezigheid van suikers en andere koolhydraten. Vanuit een low carb dieet zul je dus sneller overgaan tot vetverbranding
Drie maaltijden per dag
Het terugkeren naar drie eetmomenten per dag is voor veel mensen al een vorm van onderbroken vasten. Na iedere maaltijd kan het insuline niveau in het bloed weer afnemen. Tussen de laatste maaltijd van de dag en de eerste maaltijd van de volgende dag zit een relatief lange periode waarin niet wordt gegeten.
Vasten gedurende 16 tot 18 uur per dag
Zoals gezegd zit tussen het avondeten en het ontbijt al een relatief langere periode zonder voeding. Door nu ook het ontbijt uit te stellen of zelfs over te slaan wordt deze periode verder verlengd, waardoor positieve effecten toenemen.
Sla het ontbijt echter alleen over als je merkt dat dit je relatief makkelijk afgaat.
Door op dagelijkse basis jouw eetmomenten gedurende een kortere periode in te plannen ontstaat per 24 uur een langere periode waarin niet wordt gegeten.
Eén maaltijd per dag – OMAD
Het eten van één maaltijd per dag is voor veel mensen ook nog relatief makkelijk in te plannen en vol te houden.
Bij deze vorm van vasten beperkt je de periode waarin je eet tot een uur per dag. Vaak kiezen mensen om het ontbijt en de lunch over te slaan en om alleen een avondmaaltijd te nuttigen. Door een langere periode niet te eten en omdat je waarschijnlijk per dag minder calorieën binnenkrijgt is dit een effectieve manier om gewicht te verliezen.
Hoewel je natuurlijk niet moet gaan 'bingen’ kun je wel gewoon een smakelijke maaltijd eten.
De afkorting OMAD staat voor One Meal a Day.
Vasten gedurende 24 tot 72 uur
Hoewel iedere vorm van vasten positieve gezondheidseffecten heeft nemen die effecten sterk toe bij vastenperiodes langer dan 24 tot 36 uur.
Langdurig vasten (7)
Langdurig vasten wordt ook wel een therapeutisch vasten genoemd en soms door artsen ingezet om mensen met serieuze gezondheidsproblemen te behandelen. Vaak praat je dan over vastenperiodes van een tot vier weken.
Uiteraard kun je dit alleen doen onder deskundige dagelijkse begeleiding, zeker indien je gezondheidsklachten hebt of medicijnen gebruikt.
Er zijn veel voorbeelden bekend van mensen die zonder problemen langere periode hebben gevast. Meerdere dagen tot wekenlang vasten blijkt mogelijk te zijn omdat zelfs mensen zonder overgewicht over voldoende reserves beschikken om tot een maand te vasten.
Zelfstandig experimenteren met lange vastenperiodes wordt door ons niet aanbevolen. Het is altijd van belang om een langere vastenperiode alleen na medisch advies en onder medisch toezicht te doen.
Het vasten beëindigen
Met een maaltijd aan het einde van de vastenperiode wordt het vasten beëindigd. Door de hoeveelheid voeding langzaam op te bouwen en door tijdens deze maaltijd weinig koolhydraten of eiwitten te eten wordt voorkomen dat bloedsuiker weer snel toeneemt.
Om de effecten van vasten te versterken is het verstandig om, afhankelijk van de duur van de vastenperiode, met kleine hoeveelheden eten te beginnen.